Weg van polarisatie – de vierde inleiding
Hoe onderscheiden we groepen?
Wie is gevoelig voor beïnvloeding door wie voor versterking van een vreedzame samenleving?
Agnes Dinkelman gaat in op de ‘wij en zij’ groepen. Ze vraagt zich af of de scheidslijnen die we doorgaans gebruiken wel voldoen. Is het slim om te blijven redeneren in scheidslijnen van religie, nationaliteit of etniciteit? Er zijn immers meer scheidslijnen te identificeren die de drijfveren en het gedrag diepgaander bepalen. Ze denkt aan bijvoorbeeld de geschiedenis die mensen delen, de sociaal-economische situatie die kleur kan geven aan gedrag, de waarden die het gedrag van mensen verregaand bepalen, de omstandigheden die mensen maken tot wie ze zijn en het gedrag dat mensen verkiezen te vertonen.
De diversiteit van mensen is vele malen groter dan de overeenkomsten waarlangs we mensen doorgaans indelen in groepen. Bewustzijn van die diversiteit zou ons helpen om preciezer te kijken, denkt Agnes. Ze komt met wat losse voorbeelden om aan te geven dat de combinatie van scheidslijnen niet altijd mensen karakteriseert die horen in een wij-groep zoals we die doorgaans op etniciteit, nationaliteit of religie maken:
Islamitische competitieve collega’s met sociaal economisch verschillende achtergronden en blauwogige, blonde Hollandse concurrenten met een sociaal economisch verschillende achtergrond, hoe onderscheiden we hier de wij-groep? En welke moslims voelen zich persoonlijk aangevallen door de inval in Koeweit en welke moslims zijn vooral op zoek naar het vormgeven van een constructieve Nederlandse identiteit waarin de rechtstaat centraal staat.
Agnes is van mening dat wij het gedrag van de ander kunnen beïnvloeden als we beter begrijpen met wie we op welke plekken te maken hebben. Voor haar is de belangrijke vraag : Wie is in staat en in de positie om ideeën en gedrag te beïnvloeden die de vreedzame samenleving ondermijnt. En op welke wijze komt vervolgens positieve beïnvloeding tot stand.
Gematigden binnen alle wij-groepen zullen elkaar kunnen helpen om uit te vinden welke uitleg, welke narrative, aanpak, welke bejegening kan helpen bij de beïnvloeding van hard core denkers die door hun gedrag en groepscodes de vreedzame samenleving ondermijnen.
Tijdens expertmeetings kunnen gematigden van de verschillende wij-groepen wellicht met
elkaar kijken hoe ze elkaar kunnen ondersteunen, om in de eigen kolom te kunnen beïnvloeden. Het is een gezamenlijke proces.
Het vraagt van ons de scheidslijnen te onderzoeken, te begrijpen welke elementen een rol spelen in de diepgevoelde overtuigingen van de verschillende wij-groepen ten opzichte van elkaar. We zouden dan beter begrijpen waar we verschil kunnen maken. En dat is van belang. We zijn niet alleen professionals, dit is niet alleen ons werk maar dit is ons leven.
Uitgangspunt: diverse hard core denkers hebben een eigen aanpak nodig. Tactiek: gematigden beïnvloeden hard core op maat, geen algemene grote campagnes.